Tên tiếng anh: Asian citrus psyllid
Tên khoa học: Diaphorina citri
Họ: Psyllidae
Bộ: Homoptera
Tập quán sinh sống và cách gây hại
Rầy thường hiện diện trên các loài cây cam, quýt, chanh, bưởi…Ngoài ra chúng còn sinh sống trên các loài cây nguyệt quế, cằng thăng, kim quýt…cùng họ Rutaceae.
Thành trùng ít khi bay hoặc chỉ bay một đoạn ngắn, đẻ trứng thành từng nhóm trên đọt non chưa mở lớn. Ở tuổi nhỏ ấu trùng thường sống tập trung và tiết ra các sợi sáp trắng quanh nơi sinh sống.
Rầy tạo mật độ cao vào đầu mùa mưa, khi cây ra lá non và trổ hoa. Cả ấu trùng và thành trùng tập trung chích hút nhựa của chồi, lá, trái non làm chồi ngọn bị khô héo, các lá phía dưới bị vàng và quăn queo. Ngoài gây hại trực tiếp như trên, rầy còn truyền vi khuẩn Liberobacter asiaticum gây bệnh vàng lá gân xanh (Greening) cho nhóm cây cam quít.
Biện pháp quản lý, phòng trừ
– Trồng xen ổi xá lỵ trong vườn trước khi trồng cam, quýt bưởi… từ 2-6 tháng; trồng cây sạch bệnh, xử lý thuốc trước khi vận chuyển cây giống cũng như trồng cây ra vườn.
– Nên điều khiển cho cây ra hoa đồng loạt để dễ dàng phòng trị.
– Tỉa cành và bón phân hợp lý để điều khiển các đọt non , hoa ra tập trung.
– Không nên trồng các loại cây hấp dẫn họ cam quýt như nguyệt quế, cần thăng, kim quýt gần vườn cây có múi (cây ký chủ phụ của rầy chổng cánh).
– Tạo điều kiện cho thiên địch trong vườn phát triển như kiến vàng, các loại ong ký sinh, ấu trùng bọ rùa, ấu trùng bọ cánh lưới, ruồi ăn mồi. Ngoài ra còn có một số loài nhện hiện diện trong vườn cũng làm giảm mật số rầy chổng cánh đáng kể.
– Nếu mật số rầy cao và để hạn chế sự lây lan của bệnh Greening, có thể phun 1 hoặc 2 lần bằng các loại thuốc trừ rầy thông dụng khi cây ra đọt non. Đối với các vườn cây mới trồng, cây ra lá non thường xuyên thì cần theo dõi kỹ để trừ rầy khi mật độ còn thấp, cây ít có khả năng bị bệnh vàng lá gân xanh.
– Sử dụng các loại thuốc sinh học như Abamectin, Ebamectin, chất chiết xuất từ tỏi, dầu neem, nấm ký sinh, vi khuẩn Bacillus thuringiensis và các chất xua đuổi khác và các loại thuốc BVTV hóa học khác như: Buprofezin, Deltamethrin, Pymetrozin….
